| Genève 1562 |
Tekst
De berijmingen uit het Geneefse Psalter worden niet afzonderlijk toegelicht.
Zie voor meer informatie het overzichtsartikel Het Geneefse Psalter.
Melodie
De melodie van psalm 146 hoort tot de circa veertig nieuwe melodieën uit Les Pseaumes mis en rime francoise par Clement Marot & Theodore de Beze, het eerste volledige Geneefse psalter dat in 1562 van de persen rolde. De nieuwe melodieën waren gecomponeerd door ‘maitre Pierre’, waarmee naar alle waarschijnlijkheid Pierre Dèvantes (±1525-1561) bedoeld werd, die in de periode 1559 tot augustus 1561 cantor van de gereformeerde kerk te Genève was.
De hypo-dorische melodie (finalis: a’, dominant: c’’) speelt zich hoofdzakelijk af in het zogeheten hexachord durum, in a-hypo-dorisch (één kruis) betreft het de zestoonsladder d’-b’. In drie melodieregels (1, 3 en 4) wordt echter ook een c” gezongen, die als enige noot net buiten dat hexachord valt en in de zestiende eeuw fa-super-la genoemd werd. In de regels 1 en 4, die op gelijke wijze openen, is deze noot extra nadrukkelijk aanwezig omdat zij aan het begin van de regel geplaatst is.
Het herhaalde gebruik van de fa-super-la-noot zorgt ervoor dat de melodie, hoewel zij bij een loftekst is geplaatst, toch een vrij ingetogen karakter heeft. Daaraan werkt ook mee dat zij nauwelijks grote sprongen kent. Het meest gebruikte interval is de terts, die vooral in regel 5 een belangrijk functie heeft. De wat krachtige kwartsprongen treffen we alleen een keer aan in regel 3 en 6.
De regels 2, 4 en 6 eindigen op identieke wijze:
Het ritme in alle regels is gelijk: twee halve noten, gevolgd door vier kwartnoten, besloten met een halve noot (of bij regel 1 en 3 met vrouwelijk rijm afgesloten met twee halve noten).
Auteur: Jan Smelik
Media
Uitvoerenden: Cappella pro Cantibus o.l.v. Cor Brandenburg; Jaco van Leeuwen, orgel (strofen 1, 2, 3) (bron: KRO_NCRV)