| Getijden | ||
Tekst
Zie voor een algemene toelichting het overzichtsartikel ‘Getijden’.
Ontstaan en verspreiding
Evenals Liedboek 199 is dit liturgicum in de Oudekerkgemeente van Amsterdam ontstaan voor de maandelijkse ‘Avonduren’, experimentele vesperdiensten. Ook tijdens dit gezang konden aanwezigen een intentiekaars aansteken.
De eerste publicatie is in Amsterdamse Katernen, deel 25 (z.j. [2000], 36). Daar staat als titel ‘Acclamatie bij het ontsteken van intentie-kaarsen’. Het woord ‘acclamatie’ wordt hier feitelijk niet juist gebruikt omdat het geen beantwoording is van een eerder uitgesproken tekst of intentie.
Later werd dit liturgicum opgenomen in Zingend Geloven 8 (2004, nr. 65) en het Liedboek.
Inhoud
Wie bidt, vertrouwt erop dat God mensen gedenkt, niet alleen zij die bidden, maar elk mensenkind. In het refrein wordt de kring van biddende mensen zo wijd als de wereld: ‘Die … van geen mensenkind de naam vergeet’. Biddend worden mensen in Gods hoede aanbevolen: ‘dat zij gezien zijn’ en worden gesterkt (strofe 1), en dat mensen God vinden als zij Hem zoeken (strofe 2).
Wie bidt, is ook ‘medeplichtig’, is betrokken op anderen. Dat wordt in de laatste strofe verwoord: ‘Verzegel hun namen ook met onze liefde’. In de laatste regel – ‘Bind ons met trouw elkaar op het hart’ – weerspiegelt zich de tekst van het refrein: ‘hecht dan uw hart aan wie wij U hier noemen’.
Sinds 4 november 2007 hangt de tekst van het refrein, in glas gegraveerd, aan de muur van de Amsterdamse Nassaukerk. Deze glasplaquette bij de ingang van de kerk maakt deel uit van de toen in gebruik genomen gedachtenisplek, uitgevoerd in hetzelfde materiaal en ingericht voor gestorven gemeenteleden, buurtgenoten en bezoekers van de diaconale projecten van de kerk. Het ontwerp is van de in 2021 overleden lichtkunstenaar en buurtgenoot Hannis Schilperoord.
Melodie
De melodie heeft een a-b-b’-a’-vorm. Dat is beter zichtbaar als de vier regels van de melodie anders worden verdeeld dan in het Liedboek:
De verschillen tussen a en a’, resp. b en b’ zijn alleen ritmisch.
Uitvoering
De verzen zijn als meerstemmig recitatief gecomponeerd (zie kooruitgave bij het Liedboek). De ligging van de akkoorden verrast niet – alleen grote en kleine drieklanken in grondligging – maar wel de volgorde van de akkoorden: van de zeven akkoorden is de middelste het meest verwijderd van de hoofdtoonsoort a-klein: Am – F – Cm – Es – Gm – Dm – Em.
In de kooruitgave is voor het refrein ook een meerstemmige zetting te vinden, maar het eenstemmig zingen met orgelbegeleiding is eveneens mogelijk. Het geheel is bovendien a capella te zingen.
Liturgische bruikbaarheid
In Amsterdamse Katernen deel 25 wordt een regieaanwijzing gegeven: dit liturgisch gezang wordt doorlopend gezongen en na het laatste refrein wordt de tekst vanaf het begin hernomen. Tijdens het gezang worden kaarsen ontstoken bij wijze van gebedsintentie. Het gezang duurt zolang aanwezigen kaarsen ontsteken. Zo worden alle stille persoonlijke gebeden gedragen en gebundeld.
Dit gezang kan ook functioneren als gebedsaanhef aan het begin van de gebeden in een getijdegebed.
Auteur: Pieter Endedijk