Night has fallen | |||
| Iona als bron van liederen | |||
| Malawi | |||
| Malawi | |||
| Tune: DZUWA LAPITA | |||
Tekst
Ontstaan en verspreiding
Dit lied is verschenen in Liederen & gebeden uit Iona & Glasgow (2003, nr. 3) en later in Zangen van zoeken en zien (2015, nr. 302). Dankzij internationale contacten kreeg de Iona Community (klik hier voor het inleidend artikel ‘Iona als bron van liederen’) dit avondlied uit Malawi in beeld. Zoals veel Afrikaanse zang is het onbegeleid: een voorzanger zet in en allen herhalen meerstemmig. Na deze echo komt de vaste bede ‘waak, Gij Schepper, als wij slapen’ (‘God, our maker, guard us sleeping’).
Inhoud
De tekst van voor- en nazang betreft in strofe 1 de aanleiding voor die bede: ‘Nu het avond is’ (‘Night has fallen’).
Strofe 2 schetst de situatie verder: de duisternis is gekomen (‘Darkness now has come’); in vertaling: ‘In de duisternis / waak, Gij Schepper …’.
In de strofen 3 en 4 gaat het om de relatie tussen ons en God: ‘U behoren wij’ (‘We are with you, Lord’) en tussen God en ons: ‘Die ons hebt behoed’ (‘You have kept us, Lord’).
De laatste drie strofen voegen enkele beden toe: dat God zijn kinderen ziet (‘See your children, Lord’): ‘Zie toch naar ons om’. Dat de Schepper ons zijn liefde bewaart (‘Keep us in your love’): de vertaler geeft hier niet zozeer een bede, maar spreekt God aan met ‘Gij die liefde zijt’. In de laatste strofe heeft de vertaling juist wel een bede: ‘Zegen ons vannacht’, terwijl het Engelse slotcouplet alleen zegt dat wij nu gaan slapen (‘Now we go to rest’).
Melodie
Afrikaanse zang wordt gekenmerkt door improvisatie, het zingen gaat heen en weer tussen voorzanger en allen. Uit het hoofd (‘by heart’) zingen wat je hoort voorzingen, in plaats van de westerse gewoonte om tekst en melodie van blad te zingen, dat kennen we ook uit de ‘worksong’-traditie van slavenarbeiders.
Tom Colvin heeft slechts opgeschreven wat hij in Malawi hoorde; John Bell schreef er een simpele meerstemmigheid bij, zoals je die zou kunnen horen uit de mond van Afrikaanse zangers die (zoals gezegd) geen noten voor zich hebben.
Liturgische bruikbaarheid
De Engelse tekst staat in het Liedboek erbij, waardoor het lied ook gebruikt kan worden bij internationale ontmoetingen of in een multiculturele bijeenkomst.
De inhoud is een momentopname. Als je weet wat de opbouw van het lied is (invallende duisternis, je wenden tot God, bidden om bewaring, liefde en zegen), kun je als voorzanger daarop variëren, strofen weglaten of nieuwe strofen improviseren. Deze eigen strofen kunnen dezelfde thematiek aanhouden of iets anders benoemen, wat op dat moment speelt in de groep die bijeen is: verdriet of gemis, of iets dat nu gevierd wordt. Als de vaste slotregel ‘waak, Gij Schepper, als wij slapen’ er eenmaal in zit, is de rest vrij in te vullen.
Auteur: Gert Landman
Media
Uitvoerenden: Projectkoor OAZE o.l.v. Wim Ruessink; Else te Lindert, sopraan; Wilbert Berendsen, orgel (in het Nederlands gezongen)