Zoek een lied

{{ filtered.length }} van {{ totalItems}} liederen getoond

Geen liederen of gedichten gevonden

274 - Wij komen hier ter ere van uw naam


Hanna Lam
Wim Kloppenburg

Tekst

Ontstaan en verspreiding

Het lied verscheen voor het eerst in de liedbundel Met andere woorden van Hanna Lam (1987, nr. 14). Daarna werd het opgenomen in Geroepen om te zingen (1990, nr. 32) en Tussentijds (2005, nr. 7).

Inhoud

Het lied is geschreven voor het begin van een kerkdienst. In Met andere woorden staat het in de rubriek ‘Voor de zondagen’.

De eerste strofe verwoordt het waarom en waartoe van het liturgisch samenkomen met woorden die een hele wereld oproepen, niet alleen een wereld van woorden, maar minstens ook een zintuiglijke wereld. Dat merk je als je de tekst aandachtig (en hardop) leest, vanuit de gevoelswaarde van de woorden. Het gaat hier om het ‘komen’, namelijk ‘ter ere van uw naam’ én ‘rondom de verhalen die geschreven staan’. Het is een komen om te ‘schuilen’, om ‘warmte’ te vinden en ‘een ander lied’.

De twee volgende strofen haken aan bij twee onderdelen van de aanvang van de kerkdienst: het Kyrie (strofe 2) en het Gloria (strofe 3). De eerste strofe preludeert daar al op: ‘wij schuilen weg’ (r. 3) wordt verder uitgewerkt in strofe 2: de roep om ontferming en nabijheid. Het ‘andere lied’ waarnaar we zoeken (r. 4) begint met het Gloria: dank, want God legt zijn glimlach over ons bestaan.

Taal

‘Wij komen hier ter ere van uw naam’ is geen verhalend lied zoals het overgrote deel van de liederen in Alles wordt nieuw. Tussen het begin van Lams carrière als lieddichter (1965-1966) en Met andere woorden liggen ruim twee decennia, jaren waarin zij zich bleef ontwikkelen als schrijver en publicist. Daar waren ook liederen bij, onder andere voor de twee delen van Eva’s lied (1984 en 1988). In Met andere woorden richtte ze zich opnieuw op liederen voor kinderen, maar nu niet alleen verhalende bijbelliederen, maar ook liederen rond specifieke thema’s, zoals hoop en vrede, troost en gerechtigheid. Of, in de woorden van Hanna Lam zelf: ‘themaliederen over vrede en recht, lente en dromen’ (Woord vooraf). Zoals in ‘Wij komen hier ter ere van uw naam’ blijkt, wordt er nu een meer existentiële laag van het menszijn aangeboord. Hanna Lam zou zichzelf niet zijn als dat niet in heldere taal zou gebeuren, waarin altijd meer te ontdekken valt dan je op het eerste gezicht denkt. Zelf typeerde ze haar toon als volgt: ‘andere woorden die de ’toon’ van het Woord proberen door te geven’. Het is taal die ruimte biedt aan de zanger, van welke leeftijd dan ook. ‘Kinderen zijn gevoelig voor deze toon’, aldus Lam. ‘Al zingende horen ze woorden die hen leren zien met andere ogen’. Het boeiende is dat ditzelfde opgaat voor volwassen zangers.

In dit lied gaat het over komen, schuilen, zoeken en ontvangen. Heel subtiel (of het nu een bewuste keuze is geweest van de dichter of niet maakt niet zoveel uit) wordt dat duidelijk in de afwisseling tussen de taalkundige eerste en tweede persoon. Strofe 1 is geschreven vanuit de zangers: ‘Wij komen hier…, wij schuilen weg…’ In strofe 2 komt ook de aangesprokene in beeld: ‘Ontferm u God’. En vervolgens is het een heen en weer tussen ‘u’ (‘uw’) en ‘wij’ (‘ons’):

… wees ons nabij, kijk speurend naar ons om
kom met uw vrede, uw barmhartigheid,
zonder U raken wij de liefde kwijt.

Wij zingen samen van uw gloria,
dank voor het leven, dank U voor elkaar,
geef ons uw geestdrift, vuur ons leven aan,
leg zo uw glimlach over ons bestaan.’

Dit is meer dan een taalkundig spelletje, het is precies waar het in dit lied om gaat: de kerkdienst als plaats en moment om te komen, te schuilen, te zoeken én te ontvangen.


Melodie

De melodieën in Met andere woorden zijn door vier componisten geschreven: Barbara Zwaal, Wim Kloppenburg, Jos van der Kooy en Ad Versteden. Voor ‘Wij komen hier ter ere van uw naam’ is dat Wim Kloppenburg. Zoals de tekst weliswaar voor kinderen is geschreven maar evenzogoed door volwassenen kan worden gezongen, zo is ook de melodie voor alle leeftijden geschikt.

De tekst – vier regels van tien syllaben elk, rijmschema A-A-B-B – kreeg een ‘tamelijk klassieke melodie’ (aldus Wim Kloppenburg). Je ziet dat al aan het notenbeeld, op het eerste gezicht zou het om een melodie uit het Geneefs psalter kunnen gaan. En inderdaad, het gaat om een afwisseling tussen halve en kwartnoten en halve noot-rusten aan het einde van de regel. De 2/2-maatsoort kan als een tactus minor worden gelezen, met de halve noot als puls.

De melodie is genoteerd in d-klein. Oorspronkelijk was dat e-klein vanwege de heldere klank van kinderstemmen, maar met oog op gemeentezang werd het in het Liedboek een hele toon lager genoteerd. Het lied zet in op de kwint (a’). Die wordt meteen omspeeld: a’-g’-bes’-a’, een wending die gekleurd wordt door de halve toonafstand a’-(g’-)bes’-a’. In de volgende regels wordt de grondtoon d’ weliswaar zijdelings aangestipt, maar pas aan het slot raakt de melodie vast in de toonsoort verankerd. De melodie beweegt zich over de omvang van een octaaf. Het is een soepele en stromende beweging, allereerst door het sobere ritme, vervolgens ook door de vloeiende gang van de melodie. In die melodische gang worden secundeschreden (en een enkele terts) afgewisseld met passages met grotere intervallen: kwart en kwint. Het eerste is vooral te vinden in de even regels, het tweede in de oneven. Dat past ook bij de structuur van de melodie: a-b-a’-b’ (afwijkend dus van de tekststructuur A-A-B-B). De sprongen zijn het meest pregnant in regel 3: allereerst de kwartsprong omhoog waarbij gelijk ook de hoogste toon van de melodie wordt aangeraakt, dan volgt een dalende kwint en opnieuw een stijgende kwart, naar de bes’ . Deze derde regel is, afgezien van de eerste maat een herhaling van de eerste, zij het dan een terts hoger.


Liturgische bruikbaarheid

Het lied is overduidelijk bestemd voor het begin van de kerkdienst. Het is namelijk een volledige openingsritus in drie strofen. Strofe 1 gaat over het samenkomen, de drempel overgaan, het zoeken van beschutting en het perspectief dat alleen híer is te vinden. Strofe 2 en 3 zijn achtereenvolgens het Kyrie en Gloria. Het lied is door deze opzet bijzonder geschikt voor een dienst met veel elementen.

Auteur: Anje de Heer


Media

Video: Liedboek 274 door zangers Dorpskerk Eelde, Vincent van Laar, orgel