God to enfold you | |||
| Iona als bron van liederen | |||
Tekst
Herkomst en verspreiding
Dit lied is verschenen in Liederen & gebeden uit Iona & Glasgow (2003, nr. 46), vertaald als ‘Gods groot erbarmen’. De liedboekredactie wilde graag een andere vertaling en gaf daartoe opdracht aan Andries Govaart.
Voor meer achtergrond over de liederen uit Iona, zie het overzichtsartikel ‘Iona als bron van liederen’.
Inhoud
In de eerste helft van het lied wensen de zangers elkaar de nabijheid toe van God, Christus en de Geest; de Drie-eenheid komt in veel Keltische zegenspreuken voor. God om ons heen als herder; Christus naast ons die ons steunt en opricht; de Geest in ons, die ons bewaart in het zicht van de hemel (‘Spirit to keep you in heaven’s sight’). In het Nederlands wordt ons zin en zicht gegeven door de Geest van hierboven; zo houdt ook de vertaling de hemel erin.De tweede helft wenst dat God je genadig is, je geneest en omarmt, en je leidt door het duister naar het licht. Meestal is het Engels compacter dan onze taal en krijgt de vertaler niet zo gemakkelijk alle inhoud op dezelfde noten. Hier is het Nederlands in de slotregel juist compacter, wat extra ruimte geeft: de vertaler breidt ‘door het duister naar het licht’ (‘lead you through darkness into the light’) uit met twee typeringen van God, die goed in de Keltische spiritualiteit passen: vriend (in het duister) en gids (naar het licht); het laatste beeld zat ook al in het Engelse werkwoord ‘lead’.
De originele tekst heeft een fraai binnenrijm in de regels 1 ‘enfold you / uphold you’ en 3 ‘grace you / embrace you’ - een uitdaging voor de vertaler! Het laatste ‘omarmen’ (embrace) roept ‘warmen’ op, hetgeen resulteert in het binnenrijm ‘God schenkt je warmte, geneest en omarmt je’. Dit wordt nog versterkt doordat op ‘warmte’ en ‘omarmt je’ hetzelfde akkoord geplaatst is. Lastiger te vertalen is enfold (omhullen, maar ook in de kudde ‘fold’ houden) en uphold (rechtop houden, onderhouden). Met ‘behoeden’ en ‘voeden’ komen aardig wat van deze betekenissen in onze taal terug; waarbij de oe-klanken het goed doen op diezelfde warme akkoorden. Kortom: een geslaagde vertaling!
Voor meer achtergrondinformatie over Iona-liederen, zie het inleidend artikel ‘Iona als bron van liederen’ (klik hier).
Melodie
De melodie heeft een rustige cadans, de vier tellen van elke maat zijn goed hoorbaar in de stoere baslijn, stap voor stap. Meerstemmig uitvoeren is een aanrader! De hele noot aan het eind van regel twee wordt door bas en tenor opgevuld, een dissonant die oplost en meteen doorloopt naar de tweede helft van die maat.
De twee helften van de melodie zijn nagenoeg gelijk, pas de laatste twee maten verschillen: stijgend naar de kwint voor het halfslot en dalend naar de grondtoon voor het slot. Zoals veel Iona-muziek is ook dit lied eenvoudig aan te leren, wat voor de meerstemmigheid net zo geldt.
Liturgische bruikbaarheid
In de Keltische traditie neemt de blessing een grote plaats in het dagelijks leven in. Met dit lied uit Iona zegenen mensen elkaar. Het kan als een mantra meermalen gezongen worden; wanneer het dient als slotlied, kun je een kring vormen om het echt elkaar toe te zingen. In het Liedboek is ‘God to enfold you’ tweetalig afgedrukt. Het Engels is mooi van klank en verdient zeker ook aanbeveling, eventueel wissel je beide teksten af.
Auteur: Gert Landman