Een eerste kennismaking
Lied van de Doper | |||
Tekst
Voor een toelichting bij de tekst: zie Liedboek 456a.
Melodie
Liedboek 456 is een van de weinige liederen waarbij in het Liedboek twee melodieën werden afgedrukt. De redactie wilde niet kiezen. Uit oecumenisch oogpunt had de wijdverspreide melodie van Bernard Huijbers (Liedboek 456a, bekend onder rooms-katholieken in Nederland en België en oud-katholieken) de voorkeur, terwijl op het protestantse erf (en in de kloosters) de melodie van Jaap Geraedts bekend en geliefd was. Zo wilde de redactie recht doen aan twee tradities die elk hun eigen even sterke melodie hadden.
De melodie van Geraedts dateert uit december 1965. Daarin volgt de componist nauwgezet de structuur van de tekst. De regels 1 en 4 vinden hun – niet steeds letterlijke – tekstuele herhaling in de regels 5 en 6. Regel 5 is dan ook een melodische herhaling van regel 1, maar een kwint hoger. Regel 6 herhaalt regel 4, zij het een terts lager. In alle eenvoud is de melodie uiterst geraffineerd van opzet. De melodie verloopt vrijwel geheel secundengewijs. De grotere intervallen – tertsen en een kwart – komen slechts stijgend voor. Door deze melodievorming, in combinatie met een basaal ritme, heeft deze melodie een glooiend en vriendelijk karakter. De melodische motieven uit de regels 2 en 3 worden als het ware samengevat in de wijs van regel 4.
Ook uiterst subtiel is de toevoeging van steeds hogere melodienoten. In de tweede regel naar de b’, vervolgens in regel 3 naar de c” (‘getuigen’) om dan af te dalen naar de eerste afsluiting in regel 4. De hoge d” en de opvallende cis” blijven bewaard voor de samenvatting van het lied in de laatste regels. De balladeachtige tekst vraagt om een vlotte voordracht. De melodie is daarbij zeker behulpzaam. 72 halve noten per minuut is zeker niet te snel. Zowel de koorzetting van de componist als de orgelbegeleiding van ondergetekende kenmerken zich door de milde, bij het karakter van de melodie aansluitende samenklanken.
Auteur: Christiaan Winter
Media
Uitvoerenden: Schola Davidica Utrecht o.l.v. Lisette Bernt; Gert Oost, orgel (strofen 2, 4, 6) (bron: KRO-NCRV)