Loflied | |||
| Muus Jacobse | |||
| Giovanni Gastoldi | |||
| In dir ist Freude | |||
Tekst
Deze toelichting is overgenomen uit ‘Een Compendium van achtergrondinformatie bij de 491 gezangen uit het Liedboek voor de kerken’ (Amsterdam 1977) en wordt tijdelijk op deze site geplaatst. Deze tekst wordt vervangen als er een definitieve toelichting beschikbaar is.
Dit is een lied waaraan geen persoonlijke inspiratie te pas is gekomen maar dat helemaal ‘in opdracht’ geschreven is. Evangelisches Kirchengesangbuch, lied 288, ‘In dir ist Freude / in allem Leiden’, heeft een prachtige melodie, maar de tekst – van Johann Lindemann, 1598 – leent zich niet goed voor vertaling. Om de melodie ook in ons Liedboek te laten doorzingen heb ik geprobeerd er andere, meer overtuigende woorden bij te vinden. Doordat ik bij het dichten een op dezelfde melodie geschreven martelaarslied van Stalpart van der Wiele – op Sint Jeroen van Noordwijk – in mijn hoofd had, heeft bij mij, net als bij Stalpart, elke muzieknoot een eigen tekstsyllabe gekregen. De regels 3, 6, 11 en 16 van iedere strofe zijn bij mij dus anders ‘gevuld’ dan bij Lindemann. Dat ik overigens toch ook wel Lindemanns tekst voor mij heb gehad, blijkt vooral uit mijn tweede strofe, met duidelijk herkenbare echo’s (kann uns nicht schaden, du hasts in Händen, Wir jubilieren / und triumphieren, enzovoort). Het is achteraf moeilijk nog vast te stellen op welke wijze een strofe met zo’n volstrekt dwingende melodie precies aan zijn woorden komt. Ofschoon dit lied wel mijn ‘werkstuk’ is, is de tekst eigenlijk niet van mij. Allerlei bijbelteksten en bijbelse noties zijn er associatief in samengevloeid. Ik zou er een Trommius (de veel gebruikte en voortreffelijk Concordantie des Bijbels, door deze geleerde in de tweede helft van de zeventiende eeuw gemaakt op de Statenvertaling) bij moeten nemen om alle ‘bronnen’ terug te vinden.
Auteur: Klaas Heeroma
Melodie
Deze melodie behoort aan een Italiaans danslied, één der beroemde Balletti van Giovanni Gastoldi: A lieta vita / Amor c’invita / Fa, la la la la la la la. Het is een uitbundig amoureus lied, waar de tekst van de derde, zesde, elfde en laatste regel (waar wij zwaarwichtige woorden moeten zingen), slechts luidt: ‘Fa, la, la’, enzovoort. In technisch opzicht bemoeilijkt de Nederlandse tekst daar het zingen in hevige mate, terwijl men ook de vraag kan stellen of deze melodie nu zo geschikt is voor een gebed tot de ‘Geest van hierboven’. Het praktische van de melodie is, dat ze steeds herhaalt: eerst tweemaal drie regels die eensluidend zijn en daarna tweemaal vijf regels. Daardoor leent ze zich bijzonder goed voor beurtzang: voorzingen-nazingen, koor-gemeente of solo-gemeente.
Auteur: Willem Vogel
Media
Uitvoerenden: Sweelinckcantorij o.l.v. Christiaan Winter; Piet Hulsbos, orgel (bron: KRO-NCRV)