| gregoriaans |
Tekst
Deze toelichting is overgenomen uit ‘Commentaar bij Zingend Geloven 6’ en wordt tijdelijk op deze site geplaatst. Deze tekst wordt vervangen als er een definitieve toelichting beschikbaar is.
In paradisum te deducant angeli… Zo begint de slotantifoon in de klassieke requiemliturgie uit het Romeinse missaal: mogen de engelen u geleiden naar het paradijs. Doorgaans gezongen, wanneer de kist met de overledene de kerk wordt uitgedragen.
Diverse beeldende bijbelse motieven vullen de tekst:
De hemelse hofhouding, die op Gods bevel zijn beminden op handen draagt (Psalm 91), maar ook degenen die rond Gods troon staan (Openbaring 7), degenen die ‘gekomen zijn uit de grote verschrikkingen’, de martelaren. Laten zij je welkom heten en brengen naar het Jeruzalem, dat voor ons nu nog verborgen is. (Openbaring 21).
Het koor der engelen met hun ononderbroken lofzang fungeert onder andere in Jesaja 6, in Lucas 2 en in Openbaring 4,8-9.
De figuur van Lazarus kennen we uit Lucas 16,19vv: de bedelaar aan de poort van de rijke man, die als eerste en enige in de schoot van vader Abraham wordt opgenomen.
Het door mensen vaak als troostrijk ervaren aspect van dit liturgicum is ongetwijfeld dat juist de verhalende beeldtekst het alles zo ‘voorstelbaar’ maakt, wat in feite onze grenzen van sterfelijkheid en dood te buiten gaat.
Opmerkelijk is, dat – hoezeer er juist vanuit de kerk geprotesteerd kan worden tegen het rechtstreeks toespreken van een gestorven mens – juist deze oude tekst dat wel doet! Maar hier is het niet zozeer een ‘toespraak’ als wel een begeleidend gebed. Dat daarbij eerder aan de katholieke traditie recht wordt gedaan, waarbij een overledene nog een reis te gaan heeft, waarbij hij/zij wel een steuntje/gebedje/kaarsje van ons kan gebruiken, is evident. De protestantse traditie heeft altijd halt gehouden bij de grens van de dood, en vertrouwt de gestorvene in Gods hand. Maar die oude discussie wordt door deze bijbelse, beeldende tekst overstegen.
Een Nederlandse tekst was daarom onmisbaar: de vertaling (959b) is een zeer letterlijke van de klassieke Latijnse tekst (959a).