Tekst
Een gedicht zonder eigen titel (soms functioneert de eerste regel als titel), zonder hoofdletters, leestekens of interpunctie.
Er klinken twee rijmklanken: ‘-eden’ en ‘-il’. Er zijn twee witregels.
De eerste regel schildert twee werelden en de spanning ertussen: boven en beneden. Een eerste associatie zijn de twee verdiepingen van het huis. Boven de kinderkamer en beneden de ruimte waar de volwassenen het voor het zeggen hebben. De trap met de dertien treden verbindt de twee niveaus. Boven en beneden kan ook verwijzen naar de fantasie, de eigen wereld in het hoofd(je van het kind) en de realiteit van alledag. Ten slotte kan je er ook nog het domein van God en geloof en het gewone leven in lezen.
De trap in dit gedicht heeft dertien treden (in ons nieuwbouwhuis heeft de trap er overigens zestien). Dertien is het ongeluksgetal en je kunt je afvragen of dat de stemming schildert van de ik-figuur. De derde regel doet niet meer dan een wereld van verschil te constateren tussen de twee domeinen.
De twee witregels vormen hier de afgrenzing tussen boven en beneden; ze zijn de vloeren en de gewitte plafonds van het huis.
Boven is het domein van de ik-figuur en wanneer je ‘doe’ niet alleen verstaat als handelen, maar ook als denken en wegdromen, is boven én de bovenverdieping én de ‘bovenkamer’, verstand en fantasie.
Beneden is het domein van de anderen waar ik (nog) niet helemaal tot ontplooiing kom. Het woord ‘liefst’, het laatste woord van de zesde regel rijmt ook niet op een ander woord in het gedicht. Hier beneden rijmt nog niets op de kinderlijke harmonie.
Het gedicht werd oorspronkelijk gepubliceerd in de bundel Een zeldzaam exemplaar (Amsterdam 1991).
Auteur: Andries Govaart