geboren: 1 februari 1928 te Utrecht
overleden: 2 januari 1988 te Bunnik
Bijdragen in het Liedboek
| 162 | In het begin lag de aarde verloren (t) |
| 166b | Jozef zoekt zijn grote broers (t) |
| 169 | De koning van Egypteland (t) |
| 171 | David werd gekozen boven alles uit (t) |
| 177 | Daar komt een man uit Anatot (t) |
| 184 | De herder heeft zich niet vergist (t) |
| 186 | Er is geen plaats (t) |
| 274 | Wij komen hier ter ere van uw naam (t) |
| 354 | Jouw leven staat aan het begin (t) |
| 385 | De tafel van samen (t) |
| 454 | De mensen die gaan in het duister (t) |
| 520 | De wijzen (t) |
| 539 | Jezus, diep in de woestijn (t) |
| 552 | Dit is een dag van zingen (t) |
| 606 | Met Mozes zijn wij meegegaan (t) |
| 631 | Tussen waken, tussen dromen (t) |
| 666 | De Heer is opgetogen (t) |
| 683 | ’t Is feest vandaag, ’t is pinksterfeest (t) |
| 771 | Ik weet van een stad die komen zal (t) |
| 805 | Abraham, Abraham (t) |
| 806 | Zomaar te gaan met een stok in je hand (t) |
| 923 | Wil je wel geloven (t) |
Leven en werk
Hanna Lam werd geboren als Johanna Raadgever, dochter van Leendert Raadgever (agent van de bereden politie) en Bartje Langerak. Haar werkzame leven stond in het teken van het godsdienstonderwijs. Dit kwam mede door haar huwelijk op 16 oktober 1952 met Anton Bastiaan Lam (1926-1970), die godsdienstdocent aan de Christelijke Pedagogische Academie De Klokkenberg te Nijmegen was. Samen met hem schreef zij bijbelverhalen en -liederen die in eerste instantie voor haar eigen kinderen (drie zonen) bestemd waren. Via Anton Lam kwam zij in contact met Wim ter Burg (1914-1995), die aan dezelfde academie muziekdocent was. Beiden waren ervan overtuigd dat er liederen moesten komen waarin de verhalen uit de Bijbel voor kinderen tot leven werden gebracht. Tot dan toe werd het protestants-christelijke kinderlied voornamelijk gebruikt om geloofskennis, dogma’s en ethisch inzicht over te dragen.
Vanaf ca. 1960 schreef Hanna Lam ook andere liedteksten voor kinderen, die door Ter Burg van melodieën werden voorzien. Dertig liederen werden in 1966 gebundeld uitgegeven in Alles wordt nieuw. Mede gestimuleerd door de grote populariteit van deze bundel, werden in 1968, 1974 en 1979 nog drie delen gepubliceerd met elk dertig liederen. Van deze serie liedbundels verschenen o.m. uitgaven met begeleiding (piano, orgel en andere instrumenten). Ook werden grammofoonplaten gemaakt waarop een selectie van de liederen gezongen werd. De liederen hebben vooral in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw een prominente rol gespeeld in de godsdienstige vorming van kinderen. Het liedoeuvre van Lam sloot nauw aan bij de idealen en het gedachtegoed van de liturgische beweging, zoals die o.a. gestalte kregen in het Liedboek voor de kerken. Desondanks kwamen liederen van Lam niet in dit liedboek terecht.
Samen met A. Heijst maakte Hanna Lam in 1971 voor de Stichting Ned. Onderwijs Televisie een serie van drie televisieprogramma’s voor het basisonderwijs, onder de titel Op weg naar Kerst. Bovendien publiceerde ze vanaf 1974 diverse (doorgaans uit het Duits vertaalde) bijbelverhalen voor basisschoolkinderen.
Na het overlijden van haar eerste man ging Hanna Lam pedagogiek studeren aan de Vrije Leergangen te Amsterdam. De studie werd in 1978 afgesloten met de diploma’s MO-A en MO-B. Twee jaar later, op 20 maart 1981, trouwde Hanna Lam met de hervormde predikant Leendert Adrianus Cornelis van Ginkel (1921-2012).
Hanna Lam trad in bredere kring naar buiten door middel van lezingen, bestuursfuncties en journalistiek werk. Zo was ze actief in de vereniging Vrouwen voor Vrede en hoofdredacteur van het blad Het open venster (in 1973 voortgezet als Open vensters) een maandblad voor ouderen. Haar lezingen en publicaties bewogen zich voor een belangrijk deel op het terrein van christendom en feminisme. Samen met Sienie Strikwerda verzorgde zij in 1981 de eindredactie van het boek Leer mij de vrouwen kennen, waarvoor ze bovendien een bijdrage schreef over de positie van de vrouw in de negentiende eeuw. Ze leverde daarnaast liedteksten voor Eva’s lied, een bundel liederen door vrouwen geschreven en gecomponeerd. Ook bleef zij kinderliederen schrijven. Vlak voor haar dood voltooide zij een klein liedboek voor kinderen met 33 liederen, die – zoals Lam het in het Woord vooraf formuleerde – ‘met andere woorden de “toon” van het Woord proberen door te geven.’
Vooral liederen uit de bundelserie Alles wordt nieuw zijn populair gebleven en worden binnen sterk uiteenlopende kerkgenootschappen en groeperingen gezongen. Deze populariteit valt te verklaren uit het eenvoudige, mooie taalgebruik, waarin de bijbelverhalen op een aansprekende manier zijn verwoord, alsmede uit de eenheid van melodie en tekst.
Diverse liederen en bijbelverhalen van haar zijn vertaald in het Engels, Fries, Duits, Papiamento en Afrikaans. Behalve in Nederlandse liedboeken zijn liederen van haar – al dan niet vertaald – opgenomen in buitenlandse bundels, o.a. in het Bijvoegsel Zingt Jubilate (Brugge 1992), het Evangelisches Gesangbuch (Leipzig 1994) en het Liedboek van die kerk (Wellington (Zuid-Afrika) 2001).
Auteur: Jan Smelik
Literatuur
Jos van der Kooy, ‘Wie moet er nu liedjes over God voor de kinderen maken?’ (In memoriam H.L.), Organist & Eredienst, april 1988, 84 vlg.
Luk Vanlanduyt en Jan Vansteenwegen, Leeswijzer bij het Bijvoegsel van Zingt Jubilate, Brugge 1992, ongepagineerd.
Jan Smelik, lemma ‘Raadgever, Johanna’, in: J.W. Buisman en G. Brinkman (red.), Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme. Deel 6. (Kampen 2006)