Op palmzondag | |||
Tekst
Ontstaan en verspreiding
Jaap Sinnema (1925-2016) was van 1965 tot 1987 directeur van de Nederlandse Zondagsschoolvereniging. Om de liedbundel Wie zingt mee (1951) te vernieuwen benaderde hij een aantal tekstschrijvers, die aangaven niet mee te willen werken omdat zij niet geassocieerd wilden worden met ‘zondagsschoolliedjes’. Daarom is hij zelf liederen gaan schrijven, onder andere onder het pseudoniem Job Heeger. Veel van deze liederen werden verzameld in de vierdelige serie Zing alle dagen. Liedboek voor kinderen (Amsterdam/Nijkerk 1991/1992). Het lied ‘Op palmzondag’ is overgenomen uit deel 1: ‘Liederen voor de feesten’ (nr. 24).
Inhoud
Dit is een eenvoudig kinderlied, zeer geschikt om te zingen tijdens de processie op Palmzondag. De tekst doet niet meer dan de kern van het intochtsverhaal zingend weergeven: de mensen roepen ‘Hosanna’ als de Heer voorbijkomt, gereden op een ezelin (strofe 1; Matteüs 21,7), zij begroeten Hem met palmen (strofe 2; Matteüs 21,8) en spreiden hun mantels op de grond (strofe 3, Matteüs 21,8). De slotstrofe is de uitwerking van de roep van de mensen, waarmee zij Jezus als hun bevrijder begroeten. De ‘Hosanna’-roep opent en sluit elke strofe af.
De ingesprongen regels waren in Zing alle dagen tussen haakjes geplaatst met de aanduiding: ‘is bedoeld als echo’. Wat tekst en melodie betreft is alleen de derde regel in werkelijkheid een echo van regel 2. Dat geldt niet voor regel 6. De ingesprongen regels kunnen door een tweede groep gezongen worden. Een beurtzang tussen kinderen en volwassenen is goed denkbaar.
Ten opzichte van het origineel is de vierde regel van de eerste strofe gewijzigd. In plaats van ‘Hij rijdt op een ezel’ stond daar oorspronkelijk: ‘Die daar komt gereden’. Vanwege de zingbaarheid en de grammaticale constructie is dit aangepast.
Melodie
De ongecompliceerdheid van de tekst wordt ondersteund door de melodie die het lied een spontaan karakter geeft.
De melodie valt in drie delen uiteen: in de hoekdelen – de regels 1-3 en 6-7 – zijn de noten d’, a’, c” en d” de ankerpunten, waarbij de kwintsprong d’-a’ de woorden ‘Hosanna, hosanna’ energie geeft.
Het middendeel vormt met de kleine intervallen een contrast met de hoekdelen. Het figura corta-ritme (lang-kort-kort, hier kwartnoot en twee achtsten) – vanouds een uitbeelding van feestelijkheid – overheerst de gehele melodie.
De componist gaf aan dat hij wisselzang met verschillende groepen voor ogen had toen hij de melodie schreef, waarbij ook kinderen een rol vervulden. Voor die wisselzang zijn allerlei varianten denkbaar, ook per strofe (mail aan de compendiumredactie 28 augustus 2014).
Oorspronkelijk was het ritme van de derde regel gelijk aan de tweede. De ritmische notatie in het Liedboek is overgenomen uit Zing alle dagen.
Liturgische bruikbaarheid
Dit lied is door de liedboekredactie geselecteerd omdat het goed kan functioneren als processielied voor oudere kinderen op Palmzondag.
Auteur: Pieter Endedijk