Het Compendium

Op 25 mei 2013 werd in Monnickendam het Liedboek – Zingen en bidden in huis en kerk gepresenteerd. De Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied (ISK) heeft dit liedboek samengesteld in opdracht van acht protestantse kerkgenootschappen in Nederland en Vlaanderen. Het liedboek bevat meer dan 1400 liederen en teksten.

In 1977 verscheen het Compendium met achtergrondinformatie bij de 491 gezangen uit het Liedboek voor de kerken. Dit boek heeft jarenlang gefungeerd als belangrijke bron voor allen die beroepsmatig of uit interesse geïnformeerd wilden worden over het kerklied. De ISK en BV Liedboek hebben in 2013 het initiatief genomen te komen tot een dergelijk naslagwerk bij het Liedboek – Zingen en bidden in huis en kerk.

Er is voor gekozen het compendium niet als boek, maar digitaal op het wereldwijde web te publiceren. Dit heeft onder meer als voordeel dat de informatie breed beschikbaar is, steeds aangevuld en waar nodig verbeterd kan worden.

Redactie en auteurs

Op 1 januari 2014 is een redactie geformeerd, bestaande uit:

• Maarten Diepenbroek (tot 1 juni 2021)
• Pieter Endedijk (eindredacteur)
• Klaas Holwerda (namens de ISK)
• Ko Joosse
• Gerdien Neels (vanaf 1 april 2023)
• Look van Oorschot (namens BV Liedboek)
• Jan Smelik

De toelichtingen worden geschreven door theologen, hymnologen, kerkmusici en neerlandici.
De redactie beoordeelt of de toelichtingen voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen en dus geplaatst kunnen worden. Eventuele op- en aanmerkingen worden met de scribent besproken.

Tot nu toe zijn van de volgende auteurs bijdragen geplaatst:

Nienke van Andel, Kees Baggerman, Sybe Bakker, Wim van Beek, Corja Bekius, Diederik Blankesteijn, Arie Boers, Roel Bosch, Cees Breunese, Arie Broekhuis, Maarten Diepenbroek, Jaap Doolaard (†), Pieter Endedijk, Andries Govaart, Jan Groenleer, Siem Groot, Sebastiaan 't Hart, Anje de Heer, Erik Heijerman, Klaas Holwerda, Hans Jansen, Klaas-Willem de Jong, Evert Jonker, Ko Joosse, Gerard Kock, Gert Landman, René van Loenen, Jan R. Luth, Johan Meijer, Pieter Post, Irma Pijpers-Hoogendoorn, Wim Ruessink, Bettine Siertsema, Gert Slings, Jan Smelik, Bert Stolwijk, Louis van Tongeren, Anton Vernooij, Nico Vlaming, Wouter van Voorst, Hans Werkman, Coen Wessel, Ite Wierenga, Cees-Willem van Vliet, Christiaan Winter en Jeroen de Wit.

Op de persoonspagina's van deze auteurs is aangegeven bij welke liederen, gedichten en gebeden zij toelichtingen hebben geschreven.

Inhoud website

Voor het compendiumproject moeten meer dan 1000 items (liederen, biografieën, overzichtsartikelen) geschreven worden. Gezien dit enorme aantal zal het enige jaren duren voordat het project voltooid zal zijn.

• Toelichtingen

Uitgangspunt is dat elk lied, gedicht en gebedstekst een eigen bespreking krijgt. Een paar uitzonderingen bevestigen deze regel; de Geneefse psalmen, de liturgische gezangen, de canons, de introïtusantifonen, en andere korte zangvormen worden niet afzonderlijk besproken. Informatie over deze liederen is te vinden in de diverse overzichtsartikelen. Voor andere liederen zijn of worden nieuwe toelichtingen geschreven. Er is voor gekozen voor alle liederen nieuwe toelichtingen te laten schrijven, ook wanneer er al besprekingen bestaan. Toelichtingen op liederen waarvan de dichter en/of componist in leven is, worden door externe scribenten geschreven. Zo hoopt zij een meer objectieve beschrijving van het lied te waarborgen. Waar mogelijk heeft de redactie wel aan dichters en componisten gevraagd achtergrondinformatie te geven bij hun werk. Deze informatie staat de scribenten ter beschikking.

Van liederen uit het Liedboek voor de kerken en Zingend Geloven zijn besprekingen beschikbaar uit het oude compendium en het Commentaar bij Zingend Geloven. De redactie besloot deze op de website te plaatsen totdat er nieuwe toelichtingen geschreven zijn.

• Biografieën

De website geeft ook informatie over de dichters en componisten. Bij de biografische gegevens wordt ook steeds vermeld wat de betreffende dichter of componist aan het Liedboek bijgedragen heeft.
Als er nog geen biografie van een auteur beschikbaar is, wordt er een korte biografische notitie geplaatst.

• Overzichtsartikelen

Diverse aspecten die meerdere liederen betreffen, worden in afzonderlijke artikelen behandeld. Het kan hierbij gaan om liturgische thema’s (bijv. het Ordinarium, Getijden), muziektheoretische onderwerpen (bijv. Modi/kerktoonsoorten), zangvormen (bijv. Canons) of een afzonderlijke groep liederen (Geneefse psalter).

• Woordenlijst

Bij vaktermen, zoals theologische, poëtische of muziektheoretische begrippen, wordt een korte toelichting gegeven. Onder deze termen is een stippellijn geplaatst. Door dit aan te klikken ziet men de toelichting.

Contact

De redactie verneemt graag onjuistheden, onvolledigheden of onduidelijkheden. Deze kunt u doorgeven via info@liedboekcompendium.nl
Ook met andere vragen, uitsluitend betreffende het compendium, kunt u daar terecht. Vragen betreffende het Liedboek kunt u richten aan info@liedboek.nl.